การตรวจคุณภาพน้ำ หลายๆ ท่านพอจะทราบดีว่าเป็นขั้นตอนที่มีความสำคัญมาก น้ำที่เราเห็นว่าสะอาดแต่อาจไม่เป็นไปอย่างที่คิด มันอาจมีการปนเปื้อนของสารเคมีแม้น้ำจะใส ไร้กลิ่น แต่เมื่อนำมาอุปโภคหรือบริโภคจะส่งผลเสียต่อสุขภาพร่างกายของมนุษย์ หรือจะเป็นน้ำที่ปล่อยทิ้งจากอุตสาหกรรมออกสู่แหล่งน้ำในธรรมชาติ หากน้ำมีการปนเปื้อนของสารเคมีย่อมทำลายระบบนิเวศน์ ส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมรวมถึงชุมชน หากมีการตรวจคุณภาพน้ำ เราจึงมั่นใจได้ว่าน้ำที่ปล่อยออกสู่ธรรมชาติสะอาดไม่ส่งผลกระทบในวงกว้าง รวมถึงทำให้ใช้น้ำ ดื่มน้ำได้อย่างมั่นใจ
หลายคนถามว่าการตรวจคุณภาพน้ำ เราสามารถตรวจสอบได้อย่างไร ตรวจสอบน้ำได้เองไหม การตรวจคุณภาพน้ำทางกายภาพ เราสามารถตรวจสอบได้เอง ทำได้ไม่ยากด้วยวิธีการสังเกต เช่น การสังเกตสี กลิ่น เราสามารถสังเกตได้จากแหล่งน้ำโดยตรง น้ำที่สะอาดจะมีสีใส ไร้กลิ่น แต่หากต้องการตรวจสอบอุณหภูมิอาจใช้เครื่องวัดอุณหภูมิน้ำ หรือเทอร์โมมิเตอร์ ปัจจุบันมีเครื่องวัดแบบพกพาเพื่อให้การใช้งานทำได้อย่างสะดวก
อย่างไรก็ตาม การตรวจคุณภาพน้ำทางกายภาพเพียงอย่างเดีย ยังไม่พอ อย่างที่เราได้กล่าวไปแล้วในตอนต้นว่า น้ำที่ใส ไร้กลิ่น อาจมีการปนปื้อนของสิ่งต่างๆ ซึ่งไม่ได้สะอาดปลอดภัยเหมือนอย่างที่เราคิด ดังนั้น จึงมีความจำเป็นต้องตรวจคุณภาพน้ำทางเคมีและตรวจคุณภาพน้ำทางชีวภาพ
การตรวจคุณภาพน้ำทางเคมี
การตรวจคุณภาพน้ำทางเคมี เช่น ค่าความเป็นกรดและด่าง แอมโมเนีย ไนไตรท์ ความเค็ม ฯลฯ สามารถใช้ชุดทดสอบหรือ test kit ในการทดสอบได้ โดยการใส่สารเคมีลงไปในตัวอย่างน้ำเพื่อให้เกิดปฏิกิริยา จากนั้นจึงทำการอ่านค่าได้ สีที่ได้จะเปลี่ยนไปให้ทำการเทียบสีตามแผ่นสีที่แนบมากับชุดทดสอบ นอกจากนั้นยังสามารถส่งตัวอย่างน้ำมาทำการตรวจคุณภาพน้ำได้ที่ห้องปฏิบัติการ ค่าที่ได้จะมีความถูกต้องและแม่นยำมากกว่า หากต้องการตรวจค่าออกซิเจนละลายในน้ำสามารถใช้เครื่องวัดออกซิเจนในน้ำได้หรือสามารถส่งตัวอย่างน้ำมาตรวจสอบที่ห้องปฏิบัติการได้เช่นเดียวกัน
การตรวจคุณภาพน้ำทางชีวภาพ
การตรวจคุณภาพน้ำทางชีวภาพต้องทำโดยผู้เชี่ยวชาญ จึงต้องส่งตัวอย่างน้ำไปตรวจสอบที่ห้องปฏิบัติการ เช่น การตรวจคุณภาพน้ำ ตรวจปริมาณเชื้อแบคทีเรียหรืออาจเป็นแบคทีเรียเฉพาะกลุ่ม ในการตรวจทุกครั้งต้องบันทึกวัน เวลาที่เก็บตัวอย่างน้ำมาด้วย เพราะค่าที่ได้อาจเปลี่ยนแปลงไปตามสภาพอากาศหรือฤดูกาล บางครั้งน้ำอาจเปลี่ยนแปลงในรอบวันได้
การตรวจคุณภาพน้ำ สามารถตรวจได้ด้วยตนเอง แต่ทำได้แค่เบื้องต้นเท่านั้น เพื่อให้ได้ค่าที่ถูกต้องแม่นยำสูงสุด จึงต้องส่งตัวอย่างน้ำไปตรวจสอบที่ห้องปฏิบัติการ โดยห้องปฏิบัติการต้องมีคุณภาพและได้มาตรฐานเท่านั้น